Medycyna chińska a ćwiczenia fizyczne

W tradycyjnej medycynie chińskiej i w tradycyjnej mądrości Chin uważano, że ruch to życie. Słynny mistrz i lekarz Hua Tou podkreślał, że woda która płynie, nigdy nie mętnieje. A zatem dzięki regularnym ćwiczeniom fizycznym możemy zwiększać swoją witalność, osiągnąć zdrową długowieczność i możemy zapobiegać wielu chorobom cywilizacyjnym.

Jednocześnie warto zwrócić uwagę, że podejście do ćwiczeń fizycznych w medycynie chińskiej jest nieco inne niż w forsownym sporcie wyczynowym. Wielu zawodowych sportowców skupionych jest głównie na wyniku i biciu rekordów, często forsując swoje ciało i nie szanując jego zmęczenia i przeciążenia.
W tradycyjnej medycynie chińskiej zwraca się natomiast uwagę, by aktywność ciała była połączona z harmonijnym i naturalnym oddechem oraz ze stanem skupienia i wyciszenia umysłu.

Takie podejście znajdujemy np. w dao-yin – klasycznym chińskim zestawie ćwiczeń pobudzających energię życiową i będących częścią Qi Gongu. W zestawie tych ćwiczeń harmonijnie współpracuje ze sobą ciało, oddech i umysł. Podobne podejście odnajdujemy w całym systemie Qi Gong. Nawet ćwiczenia sztuk walki, chociaż często są bardzo dynamiczne, to jednocześnie oparte są na współdziałaniu ciała, oddechu i skupionego umysłu.

Medycyna Integralna - Medycyna Chińska a Ćwiczenia Fizyczne

Na czym polega podejście medycyny chińskiej do ćwiczeń fizycznych?

Podejście medycyny chińskiej do ćwiczeń fizycznych jest zatem bardziej drogą środka – środka pomiędzy całkowitym brakiem aktywności fizycznej współczesnego człowieka Zachodu pracującego w biurze, a morderczym wysiłkiem sportowców, którzy traktują swoje ćwiczenia fizyczne bardziej jako ciężką pracę, niż przyjemność i wewnętrzny komfort. W jakimś sensie jest ono zbieżne z rekreacyjnym podejściem do sportu, nawet gdy dotyczy to osób uprawiających ruch i sport zawodowo.

Aby być zdrowym powinniśmy zatem być za pan brat z ruchem i fizycznymi ćwiczeniami naszego ciała. Możemy uprawiać w sposób bardziej zrelaksowany i świadomy jakieś zachodnie ćwiczenia fizyczne (np. możemy łączyć ćwiczenia na siłowni ze świadomym i spokojnym oddechem, czy np. łączyć pływanie ze stanem wewnętrznego relaksu i skupienia umysłu).

Możemy także sięgnąć po różne chińskie ćwiczenia zdrowotne, typu Qi Gong. Zaletą tego typu ćwiczeń jest fakt, że są ona często bardzo proste ruchowo. Dzięki temu mogą być formą aktywności fizycznej nawet dla osób w bardzo zaawansowanym wieku i mało sprawnych ruchowo.

Pomimo jednak tego, że ćwiczenia Qi Gong bywają tak proste w sensie technicznej sprawności ciała, to jednak są one jednocześnie bardzo efektywne i głęboko mobilizują naszą witalność i siły życiowe.

Jako ludzie potrzebujemy każdego dnia przez jakiś czas być w ruchu. Jeżeli jedynie cały dzień siedzimy w biurze, a potem do sklepu i każdego miejsca udajemy się samochodem, to często może się zdarzyć, że organizm nie dostaje tego minimum ruchu.
Gdy tak się dzieje, to nasze komórki nie dostają odpowiedniej porcji tlenu oraz nasze tkanki nie są dostatecznie masowane w celu poprawy krążenia i dokrwienia. Ruch, zwłaszcza taki zrelaksowany i świadomy, doskonale masuje nasze mięśnie i narządy wewnętrzne, pomagając im lepiej zaopatrzyć się w tlen i składniki odżywcze, a także pomaga w uwolnieniu się od toksyn i produktów przemiany materii.

Ruch jednocześnie pomaga rozmasować tkankę nerwową w układzie obwodowym, poprawiając przewodnictwo elektryczne nerwów. Taki naturalny ruch pomaga nam także uwolnić się od nadmiaru stresu i szkodliwych emocji.

Z powodu braku ruchu czujemy się gorzej fizycznie i psychicznie. Często szybciej się starzejemy, szybciej pojawiają nam się zmarszczki, szybciej tracimy wigor i siły seksualne. Możemy mieć także szumy w uszach, pogorszenie koncentracji i pamięci.
Ruch może w dużym stopniu odwrócić ten proces starzenia się. Badania naukowe wykazują, że od dwudziestego roku życia rozpoczyna się proces starzenia się organizmu, związany z rokrocznym zmniejszaniem się poziomu pobierania tlenu przez organizm. Dzięki ćwiczeniom fizycznym w dużym stopniu zmniejszamy tę tendencję.

Aktywność fizyczna

Inną ważną zasadą, jaką zaleca nam tradycyjna medycyna chińska odnośnie ćwiczeń fizycznych jest łagodne przechodzenie pomiędzy spoczynkiem i aktywnością umysłową i dużym wysiłkiem fizycznym. Tłumaczy się to zmianami rytmu serca – nie powinny być one zbyt gwałtowne. Przypomina to ruszanie samochodem, gdy silnik jest zimny – najpierw przez chwilę go rozgrzewamy na łagodniejszych obrotach. Dlatego np. osobom praktykującym sztuki walki (związane zazwyczaj z dużym wysiłkiem fizycznym) poleca się, aby przed treningiem i po nim odbywali spacer. Spacer jest bardziej łagodną formą wysiłku fizycznego – czymś bardziej przejściowym pomiędzy dużym wysiłkiem fizycznym a np. snem, czytaniem, wysiłkiem umysłowym itd.

Gdy zatem przystępujemy do bardziej aktywnych i intensywnych ćwiczeń fizycznych to na początku powinniśmy rozpocząć od ruchów bardziej zrelaksowanych i komfortowych. Podobnie po ćwiczeniach – dobrze jest zakończyć je w taki sam sposób.

Medycyna chińska zwraca także uwagę, że nie powinniśmy wykonywać dużego wysiłku fizycznego bezpośrednio po posiłku. Zaleca się około pół godziny przerwy, by krew potrzebna na proces trawienia mogła bezpośrednio po posiłku nadal pozostawać w układzie trawiennym. Ruch i ćwiczenia powodują zwiększenie napływu krwi do mięśni. Dlatego też analogiczna zależność obowiązuje w drugą stronę: bezpośrednio po intensywnych ćwiczeniach nie powinniśmy jeść dużego posiłku, ponieważ potrzebujemy chwili, aby nasz krwiobieg się zbalansował.

Warto pamiętać także o tym, że intensywny ruch wymaga większego zaopatrywania naszego organizmu w wodę, ponieważ podczas ćwiczeń pocimy się i wydalamy ją porami skóry.

Za szczególnie sprzyjające pory do bardziej intensywnego wysiłku fizycznego uważa się godziny poranne i wieczorne. W południe – zwłaszcza wtedy, gdy jest upalnie – powinniśmy unikać zbyt forsownych ćwiczeń, by nie przeciążać naszego serca. Wprowadzając zatem do swojego życia ruchowe ćwiczenia fizyczne, możemy spowolnić proces starzenia się organizmu, wzmocnić swoje zdrowie, a także poprawić swoją kondycję emocjonalną i psychiczną.

Ruch i ćwiczenia jednocześnie powinny być dla nas aktywną przyjemnością masującą nasz organizm, wolną od forsowania i niepotrzebnych napięć.